Çölyak, kronik otoimmun hastalığıdır, bu nedenle ömrünüz boyunca dikkatle takip etmeniz gereken ve hassasiyetle yönetmeniz gereken bir rahatsızlıktır.
Dünya genelinde her 100 kişiden 1’i çölyak hastasıdır.
Çölyak hastalığı, zaman içerisinde vücuttaki her organa olumsuz yansımaları olabilecek bir rahatsızlıktır.
Tek tedavisi, glutensiz beslenmedir. Gluten, arpa, buğday, çavdar ve yulafta bulunan bir proteindir.
Çölyak hastalarının yaklaşık %20’lik bir bölümü glutensiz diyeti önemsememekte ve uygulamamaktadır.
Zamanında teşhisi konulmayan ya da tedavi sürecine dikkat etmeyen çölyak hastaları, bağırsak kanseri, tiroid hastalıkları, kansızlık vb. gibi bir çok önemli hastalıkla karşılaşma riski taşır.
300’den fazla semptomu vardır.
Çölyak hastalarının yaklaşık %20’lik bir bölümü bu semptomların hiçbirini hissetmez, dışa vuran herhangi bir rahatsızlık yaşamazlar. Ancak dikkatle ve özenle yaşam kalitelerini glutensiz sürdürmeleri gerekir. Çünkü diyet uygulanmazsa uzun süreçte yukarıda kısmen bahsedilen önemli rahatsızlıklar yaşanır.
İlk dönemler doğuştan olduğu düşünülen çölyak hastalığı, bugün herhangi bir yaşta da, gluten ile beslenen kişilerin karşısına çıkabilir.
Birinci derece akrabası çölyak hastası olan kişilerin, kendisinde de bu hastalığın olma ihtimali %10’dur.
Kan testi ve endoskopi, çölyak hastalığının tespitinde kullanılan yöntemlerdir.
1 çuval glutensiz unun içerisine 1 gr gluten ekliyor olmanız bile çölyak hastaları için risktir.
Bu nedenle üretim yerlerinden, mutfaklara kadar glutenli ürünler ile temas asla olmamalıdır. Örneğin, normal bir ekmeği kestiğiniz bir bıçak ile glutensiz ekmek kesmeniz çölyak hastaları için önemli riskler taşır. Her temas ince bağırsağın zedelenmesi, bağışıklık sisteminin adım adım çökmesi anlamını taşır.
Teşhisi yapılmadığı için çölyak hastası olduğu halde bunun farkında olmayan dünyada milyonlarca insan vardır.
Geç farkedilen her süre, yeni otoimmun rahatsızlıkların habercisidir.
Çölyak hastalarında aynı zamanda laktoz ya da fruktoz intoleransı olma ihtimali de vardır. Her ikisi, hidrojen solunum testi ile tespit edilebilir.
Çölyak hastalığı tespit edilen hastalarda, genelde demir, kalsium, magnezyum, folic acid, B12, D vitaminlerinde vs. eksiklikler tespit edilir.
Kaynak : Celiac Disease Foundation