Çölyak Hastalığı, ince bağırsağın buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi tahıllarda bulunan 'gluten' adlı proteine karşı ömür boyu süren ve kronikleşen sindirim sistemi hastalığıdır. Gluten, bağırsaklardaki sindirimi sağlayan villus ( tüysü oluşumlar) denilen yapıların bozulmasına sebep olur ve dolayısıyla da yiyeceklerdeki besinin emilmesini engeller.
Kısacası, Çölyak Hastaları, glutenli yiyecekler tükettiklerinde bağırsak mukozasında alerji nedeniyle villus kıvrımları tahrip olarak azalır ve küçülürler. Böylece bağırsak yüzölçümü gittikçe azalır ve alınan gıdalar emilemez hale gelir. Sonuçta, beslenme yetersizliği, arkasından da önemli hastalık belirtileri ortaya çıkar.
Çölyak hastalığının farkındalığı ve önemi üzerine dernekler, kişiler, kuruluşlar yoğun bir tempoda emek harcarken, çeşitli organizasyonlar ile hem bilgi hem destek sağlama çabaları içerisinde iken, çölyak hastalığının bilinirliği yerine, çölyak hastalarının yaşam iksiri olan glutensiz hayat, dünyada moda bir yaşam şekli ya da bir diyet yöntemi haline geldi. Glutensiz yaşam, birçok blog’un ana konusu, glutensiz ürünler birçok tarifin ana merkezi konumunda, dünyada.
Dünya nüfusunun %1’inde çölyak hastalığı mevcut. Amerika’da bu sayı 3 milyon. Ayrıca, çölyak hastası olmayan ama gluten hassasiyeti yaşayan nüfus ise toplam nüfusun %6’sı. Halbuki oranlar bu seviyede iken, Amerika nüfusunun daha fazlası, yaklaşık %30’u glutensiz bir hayat yaşıyor.
Gluten'den uzaklaşmak demek tatsız ve sıkıcı bir hayata geçmek demek değildir. Doğal glutensiz olan sağlıklı ve lezzetli birçok ürün tüketebilirsiniz. Et, deniz ürünleri, yumurta, tavuk ve hindi, sebze, meyve, pirinç, patates, mısır, kinoa gibi besinler glutensiz ürünlerdir. Yalnız, glutensiz diyet sizi beklediğiniz ölçüde zayıflatmayacaktır. Özellikle çölyak hastalarının glutensiz diyete başlamaları ile beraber, ince bağırsağın tekrar görevini yapar hale gelmesi, emilim fonksiyonlarının tekrar sağlıkla hayat bulması tam aksine kilo almalarını sağlayan bir süreci beraberinde getirmektedir. Glutensiz olduğu için tükettiğiniz glutensiz ekmekler, makarnalar, pizzalar... içerisinde gluten olmasa da yağ ve şekeri barındırdığı için kilo vermenize fayda sağlamazlar.
Maalesef bir çok ürünün üretiminde ya da işlenmesinde gluten kullanılmaktadır. Bu sebeple hiç tahmin etmeyeceğiniz ürünlerde bile karşınıza çıkacaktır. Bu nedenle çok dikkatli olunmalı, ürünler dikkatle incelenmelidir. Soya sosları, soslar ya da yan ürünlerin içerisinde gluten barındıran kısım oldukça fazladır. Bu nedenle mutlaka aldığınız ürünlerin içeriğini incelemelisiniz. Kuruyemişlerin çoğunda gluten vardır. Gluten kullanılmayan bir kuruyemiş çeşidi, diğer ürünler ile aynı hatta işlendiği için glutensizdir tanımını maalesef kaybeder. Çikolataların çoğunda gluten vardır. İçeriğini okudugunuzda bir çok çikolatada buğday olduğunu görürsünüz. Ayrıca, sadece unsuz demek, glutensiz demek değildir.